Mickiewicz, Adam Pan Tadeusz

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zmienili bro�; od szabel sz�o na pistolety.Staj�, krzyczym, �e nadto przybli�yli mety;Oni na z�oS�, przysi�gli przez niedxwiedzi� skór�Strzela� si�, Smier� niechybna! prawie rura w rur�.Oba t�go strzelali.-139.- wrzaSli.Czas? - jutro, miejsce? - karczma Usza.Rozjechali si�.Ja zaS do Wirgilijusza.Tu Wojskiemu przerwa� krzyk: Wyczha! Tu� spod koniSmykn�� szarak; ju� Kusy, ju� go Soko� goni.Psy wzi�to na ob�aw�, wiedz�c, �e z powrotemNa polu �atwo mo�na napotka� si� z kotem;Bez smyczy sz�y przy koniach; gdy kota postrzeg�y,Wprzód nim strzelcy poszczuli, ju� za nim pobieg�y.Rejent te� i Asesor chcieli ko�mi natrze�;Lecz Wojski wstrzyma� krzycz�c: Wara! sta� i patrze�!Nikomu krokiem ruszy� z miejsca nie dozwol�;St�d widzim wszyscy dobrze, zaj�c idzie w pole.W istocie, kot czu� z ty�u mySliwych i psiarnie,Rwa� w pole, s�uchy wytkn�� jak dwa ró�ki sarnie,Sam szarza� si� nad rol� d�ugi, wyci�gni�ty,140Skoki pod nim stercza�y jakby cztery pr�ty,Rzek�byS, �e ich nie rusza, tylko ziemi� tr�caPo wierzchu, jak jaskó�ka wod� ca�uj�ca.Py� za nim, psy za py�em; z daleka si� zda�o,�e zaj�c, py� i charty jedne tworz� cia�o:Jakby jakaS przez pole suwa�a si� xmija,Kot jak g�owa, py� z ty�u jakby modra szyja,A psami jak podwójnym ogonem wywija.Rejent, Asesor patrz�, otworzyli usta,Dech wstrzymali; wtem Rejent pobladn�� jak chusta,Zblad� i Asesor, widz� - fatalnie si� dzieje,Owa xmija im dalej, tym bardziej d�u�eje,Ju� rwie si� wpó�, ju� znik�a owa szyja py�u,G�owa ju� blisko lasu, ogony - gdzie z ty�u!G�owa niknie, raz jeszcze jakby kto kutasemMign��: w las wpad�a; ogon urwa� si� pod lasem.Biedne psy, og�upia�e biega�y pod gajem,Zdawa�y si� naradza�, oskar�a� nawzajem;Wreszcie wracaj�, z wolna skacz�c przez zagony,SpuSci�y uszy, tul� do brzucha ogonyI przybieg�szy, ze wstydu nie Smiej� wznieS� oczu,I zamiast iS� do panów, sta�y na uboczu.Rejent spuSci� ku piersiom zas�pione czo�o,Asesor rzuca� okiem, ale nieweso�o,Potem zacz�li oba s�uchaczom wywodzi�:Jak ich charty bez smycza nie nawyk�y chodzi�,141Jak kot znienacka wypad�, jak xle by� poszczutyNa roli, gdzie psom chyba trzeba by wdzia� buty,Tak pe�no wsz�dzie g�azów i ostrych kamieni.M�drze rzecz wy�uszczali szczwacze doSwiadczeni;MySliwi z tych mów wiele mogliby korzysta�,Lecz nie s�uchali pilnie; ci zacz�li Swista�,Ci Smia� si� w g�os, ci, maj�c niedxwiedzia w pami�ci,Gadali o nim, Swie�� ob�aw� zaj�ci.Wojski ledwie raz okiem za zaj�cem rzuci�;Widz�c, �e uciek�, g�ow� oboj�tnie zwróci�I ko�czy� rzecz przerwan�: Na czem wi�c stan��em?Aha! na tem, �e obu za s�owo uj��em,I� b�d� strzelali si� przez niedxwiedzi� skór�.Szlachta w krzyk:A ja w Smiech, bo mnie uczy� mój przyjaciel Maro,�e skóra xwierza nie jest lada jak� miar�.Wszak wiecie Wa�panowie, jak królowa DydoPrzyp�yn�a do Libów i tam z wielk� bi�d�Wytargowa�a sobie taki ziemi kawa�,Który by si� wo�ow� skór� nakry� dawa�;Na tym kawa�ku ziemi stan�a Kartago!Wi�c ja to sobie w nocy rozbieram z uwag�.Ledwie dnia�o, ju� z jednej strony taradejk�Jedzie Dowejko, z drugiej na koniu Domejko.Patrz�, a� tu przez rzek� le�y most kosmaty,142Pas ze skóry niedxwiedziej porzni�tej na szmaty.Postawi�em Dowejk� na zwierza ogonieZ jednej strony, Domejk� zaS na drugiej stronie.Oni w z�oS�; a tu szlachta k�adnie si� na ziemiOd Smiechu, a ja z ksi�dzem s�owy powa�nemiNu� im z Ewanieliji, z statutów dowodzi�;Nie ma rady: - Smieli si� i musieli zgodzi�.Spor ich potem w dozgonn� przyjax� si� zamieni�,I Dowejko si� z siostr� Domejki o�eni�,Domejko poj�� siostr� szwagra, Dowejkówn�,Podzielili maj�tek na dwie cz�Sci równe,A w miejscu, gdzie si� zdarzy� tak dziwny przypadek,Pobudowawszy karczm� nazwali N i e d x w i a d e k.143KSI�GA PI�TAK��TNIATreS�:Plany mySliwskie Telimeny - Ogrodniczka wybiera si� na wielki Swiat is�ucha nauk opiekunki - Strzelcy wracaj� - Wielkie zadziwienie Tadeusza -Spotkanie si� powtórne w Rwi�tyni dumania i zgoda, u�atwiona zapoSrednictwem mrówek - U sto�u wytacza si� rzecz o �owach - PowieS�Wojskiego o Rejtanie i ksi�ciu Denassów, przerwana - Zagajenie uk�adówmi�dzy stronami, tak�e przerwane - Zjawisko z kluczem - K�ótnia - Hrabiaz Gerwazym odbywaj� rad� wojenn�.144Wojski, chlubnie sko�czywszy �owy, wraca z boru,A Telimena w g��bi samotnego dworuZaczyna polowanie.Wprawdzie nieruchomaSiedzi z za�o�onemi na piersiach r�koma,Lecz mySl� goni xwierzów dwóch; szuka sposobu,Jak by razem obsaczy� i u�owi� obu:Hrabi� i Tadeusza.Hrabia, panicz m�ody,Wielkiego domu dziedzic, powabnej urody;Ju� troch� zakochany! Có�? mo�e si� zmieni�!Potem, czy szczerze kocha? czy si� zechce �eni�?Z kobiet� kilku laty starsz�! niebogat�!Czy mu krewni pozwol�? co Swiat powie na to?Telimena, tak mySl�c, z sofy si� podnios�aI stan�a na palcach; rzek�byS, i� podros�a;Odkry�a nieco piersi, wygi�a si� bokiemI sama siebie pilnym obejrza�a okiem,I znowu zapyta�a o rad� zwierciad�a;Po chwili wzrok spuSci�a, westchn�a i siad�a.Hrabia pan! zmienni w gustach s� ludzie maj�tni!Hrabia blondyn! blondyni nie s� zbyt nami�tni!A Tadeusz? prostaczek! poczciwy ch�opczyna!Prawie dziecko! raz pierwszy kocha� si� zaczyna!Pilnowany, nie�acno zerwie pierwsze zwi�zki,Przy tem dla Telimeny ma ju� obowi�zki,M�czyxni, póki m�odzi, chocia� w mySlach zmienni,W uczuciach s� od dziadów stalsi, bo sumienni.D�ugo serce m�odzie�ca proste i dziewicze145Chowa wdzi�cznoS� za pierwsze mi�oSci s�odycze!Ono rozkosz i wita, i �egna z weselem,Jak skromn� uczt�, któr� dzielim z przyjacielem.Tylko stary pjanica, gdy ju� spali trzewa,Brzydzi si� trunkiem, którym nazbyt si� zalewa.Wszystko to Telimena dok�adnie wiedzia�a,Bo i rozum, i wielkie doSwiadczenie mia�a.Lecz co powiedz� ludzie? Mo�na im zejS� z oczu,W inne strony wyjecha�, mieszka� na uboczuLub, co lepsza, wynieS� si� ca�kiem z okolicy,Na przyk�ad zrobi� ma�� podró� do stolicy,M�odego ch�opca na Swiat wielki wyprowadzi�,Kroki jego kierowa�, pomaga� mu, radzi�,Serce mu kszta�ci�, mie� w nim przyjaciela, brata!Nareszcie - u�y� Swiata, póki s�u�� lata!Tak mySl�c, po alkowie Smia�o i weso�oPrzesz�a si� kilka razy - znów spuSci�a czo�o.Warto by te� pomySli� o Hrabiego losie -Czyby si� nie uda�o podsun�� mu Zosi�?Niebogata, lecz za to urodzeniem równa,Z domu senatorskiego, jest dygnitarzówna.Je�eliby do skutku przysz�o o�enienie,Telimena w ich domu mia�aby schronienieNa przysz�oS�; krewna Zosi i Hrabiego swatka,Dla m�odego ma��e�stwa by�aby jak matka.146Po tej z sob� odbytej, stanowczej naradzieWo�a przez okno Zosi� bawi�c� si� w sadzie.Zosia w porannym stroju i z g�ow� odkryt�Sta�a, trzymaj�c w r�ku podniesione sito;Do nóg jej bieg�o ptastwo; st�d kury szurpateTocz� si� k��bkiem, stamt�d kogutki czubate,Wstrz�saj�c koralowe na g�owach szyszakiI wios�uj�c skrzyd�ami przez bruzdy i krzaki,Szeroko wyci�gaj� ostro�aste pi�ty;Za nimi z wolna indyk sunie si� od�ty,Sarkaj�c na trzpiotalstwo swej krzykliwej �ony;Owdzie pawie jak tratwy d�ugimi ogonySteruj� si� po ��ce, a gdzieniegdzie z góryUpada jak kiS� Sniegu go��b srebrnopióry.W poSrodku zielonego okr�gu murawyRciska si� okr�g ptastwa krzykliwy, ruchawy,Opasany go��bi sznurem na kszta�t wst�giBia�ej, Srodkiem pstrokaty w gwiazdy, w c�tki, w pr�giTu dzioby bursztynowe, tam czubki z koraliWznosz� si� z g�stwi pierza jak ryby spod fali.Wysuwaj� si� szyje i w ruchach �agodnychChwiej� si� ci�gle na kszta�t tulipanów wodnych;Tysi�ce oczu jak gwiazd b�yskaj� ku Zosi [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz