[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Stopniowo cały ten świat, całą ludzkość, budzoną przez kroczący coraz dalej pochód, aż „pleśń z oczu zgarną narody”.(.) Wiersz Norwida nie jest zakończony.Uzywa się w sposób znamienny: używa się anafory, rozpoczęcia nowej strofy - te i następne strofy ma napisać nowa zbiorowość.Koniec wiersza pogrzebowego - staje się początkiem wiersza o pochodzie, o dziejach pochodu, który przekroczy grób.”J.OpackiSpołeczeństwo polskie w oczach pisarzy Młodej Polski i XX-leciaI.Zmiany w widzeniu poszczególnych klas społecznych i próba ich zespolenia.1.Młoda Polska - epoką, w której dekadenckie przyzwolenie na rezygnację przeplata się z nastrojami agitacji do walki o wzniosłe idee.2.Żeromski dokonuje rewizji przyczyn narodowego dramatu:- stworzenie brutalnej kreacji społecznego obrazu epoki- poczucie odpowiedzialności za losy kraju i próba oddziaływania na narodową świadomość i kształtowania narodowego sumienia3.Koniec wojny i odzyskanie przez Polaków upragnionej po ponad studwudziestoletniej niewoli niepodległości:- głębokie rozczarowanie pisarzy - rozwiały się ich niepodległościowe marzenia o wolnym, sprawiedliwym i szczęśliwym państwie- Polacy nie potrafią właściwie „zagospodarować” swojej wolności- patriotyczne pokolenie bojowników po objęciu władzy w odrodzonym państwie nie realizuje szczytnych ideałów własnej młodości4.Poeci, pisarze pragną stworzenia państwa, w którym zniesione jest panowanie ludzi nad ludźmi, nie istnieje niewolnictwo jednych, a próżnowanie innych, społeczeństwa pracujących, równych i wolnych ludzi.II.Społeczeństwo polskie w oczach pisarzy Młodej Polski i XX-lecia międzywojennego.1.Chłop szukający więzi z inteligentem, ale jeszcze niezupełnie świadom roli, jaką ma odegrać, prymitywnie oceniający rzeczywistość ( „Wesele” - Wyspiański ):A ) wykroczenie poza ramy wsi, zainteresowanie wydarzeniami w polityce i otaczającym świecie:„Cóż tam panie w polityce? Chińczyki trzymają się mocno”,„A i my tu cytomy gazety i syćko wiemy”* świadomość potęgi własnej klasy, ale odczuwanie braku zdolności do samodzielnego pokierowania odbudową kraju, walką o wolność:„jakby kiedy co do czego, myśmy wi sie, nie od tego,ino kto by nos chcioł ozyć kosy wissom nad boiskiem”* dostrzeganie obaw wśród inteligencji przed zbuntowaniem się chłopów, zarzucanie panom, że gardzą chłopami i nie chcą z nimi współpracować:„Pon się boją we wsi ruchu, pon nos obśmiewują w duchu,A jak my, to my się rwiemy ino do jakiej bijatyki (.)A jak myślę, że panowie duza by już mogli mieć, ino oni nie chcom chcieć”* uświadamianie inteligencji zagrożenia wynikającego z braku wyrażania chęci wspólnego działania:„Panowie jakeście som, jeźli nie pójdziecie z nami, to my na was i z kosami”* mimo poczucia świadomości swej siły wykazanie lekkomyślności i niedojrzałości w decydującej chwili, ważniejszy jest majątek niż idee, dla których chcieli walczyć:„kupiłem se pawich piór, postawie se dwór”* potępienie klasy przez Wyspiańskiego, ukazanie, iż w obecnych realiach nie jest możliwe odbudowanie Polski, nie powtórzy się historia, wydarzenie spod Racławic nie wystarczy, by chłop wziął broń i Polska była wolna.B ) Inne ( zdecydowanie różne od Wyspiańskiego ) spojrzenie na chłopa, który żyje w strasznej nędzy, warunkach wręcz ekstremalnych:* zachowanie ludzi w sprawie powstania styczniowego, nie myślą o zmianie sytuacji narodowej, bardziej o zmianie sytuacji społecznej, swego położenia, prymitywizacja chłopa, któremu obce są wolnościowe ideały powstania („Rozdziobią nas kruki, wrony” ) „Tak bez wiedzy i woli, zemściwszy się za tylowieczne niewolnictwo, za szerzenie ciemnoty, za wyzysk, za hańbę, za cierpienia ludu, szedł ku domowi z okrytą głową i z modlitwą na ustach”.* wypełnienie całego czasu ciężką pracą o zdobycie czegoś do zjedzenia:- „Człek się nigdy obrobić nie obrobi, ino cięgiem jak ten wół w jarzmie”- upodobnienie Gibałowej ( „Zmierzch” ) do małpy - zatracenie społeczeństwa, zezwierzęcenie* ekstremalne warunki powodują zanik uczuć:- chorych, starych ludzi wynoszą na dwór by szybciej umarli ( „Przedwiośnie” )- zatracenie instynktu macierzyńskiego, miłości i zrozumienia między małżonkami.* brak pieniędzy jest często czynnikiem decydującym o życiu i śmierci ( Hymny Kasprowicza )- ( XIX ) mężczyzna kiedyś najważniejszy we wsi umiera w domu z powodu braku pieniędzy na lekarstwa i lekarzy, którzy są dla bogaczy- ( XXIX ) chłopiec uczy się w ciężkich warunkach, zdobywa wiedzę, wyjeżdża do miasta i tam umiera na suchoty, to co zarabiał wystarczyło tylko na edukację, z jedzenia często rezygnował* chęć uświadomienia chłopom ich bierności trwania w takich warunkach ( Cezary z „Przedwiośnia” )„Cóż za zwierzęce prowadzicie życie, chłopy silne i zdrowe.Jedni mają jadła tyle, że z niego uczynili kult, obrzęd, nałóg, obyczaj jakiś i jakąś świętość, a drudzy po to tylko żyją, żeby nie zdychać z głodu
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
