Zola Emil Paryz

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Panował nastrój rodzinny, witano mistrza i rozmawiano z nimserdecznie.Gdy Bertheroy zobaczył Piotra, zaraz podszedł do niego, uścisnął mu rękę,zaprowadził do stołu i usadowił obok Franciszka Froment, który zjawił sięjako jeden z pierwszych.Młodzieniec kończył właśnie trzeci rok w pobliskiej�cole Normale i miał dwa kroki, gdy chciał odwiedzić swego mistrza, któregoszanował głęboko i uważał za najwybitniejszy umysł epoki.Piotr bardzoucieszył się ze spotkania, bo ten wysoki chłopak o żywych oczach, o wąskiejtwarzy intelektualisty, już podczas jego odwiedzin na Montmartre wydał musię niezwykle sympatyczny.Bratanek zresztą przywitał stryja serdecznie, zmłodzieńczą wylewnością, szczęśliwy również, że ma wiadomości o.ojcu.Bertheroy zaczął.Mówił swobodnie, z wielką prostotą, odpowiedniodobierając słów.Streścił najpierw przebieg poszukiwań, prac już znacznych,jakie dotychczas przeprowadził nad materiałami wybuchowymi.Zuśmiechem opowiadał, że często manipulował prochem, którym można byłowysadzić w powietrze całą dzielnicę.Ale uspokoił słuchaczy, był ostrożny.Następnie zajął się sprawą bomby przy ulicy Godot-de-Mauroy, którąpasjonował się cały Paryż od kilku dni.Resztki jej zostały starannie zbadaneprzez ekspertów, a jeden odłamek przyniesiono również i jemu, abywypowiedział swoje zdanie.Ta bomba wydawała się dość niezręcznie-sfabrykowana, obciążona drobnymi kawałkami żelaza, a zapłon z knotem byłnaiwny, jak gdyby zrobiony ręką dziecka.Osobliwością jej była straszliwamoc ładunku, który, chociaż bardzo niewielkich rozmiarów, w skutkachokazał się piorunujący.Zastanawiające było, jaką nie dającą się obliczyć siłęzniszczenia można by uzyskać powiększając ładunek dziesięciokrotnie istukrotnie.Ale kłopot zaczynał się i dyskusje zaciemniały problem, gdychciano określić naturę użytego prochu.Na trzech rzeczoznawców jedenrozpoznał po prostu dynamit, dwaj inni zaś, nie doszedłszy wszakże doporozumienia, sądzili, że mają do czynienia z mieszaninami.Co do niego, zcałą skromnością tłumaczył się, że odłamki, jakich mu dostarczono, nosząślady istotnie zbyt lekkie, aby można było poddać je skutecznym badaniom.Nie potrafi, nie chce wyciągać wniosków.Ale jego zdaniem miało się tu doczynienia z jakimśnieznanym rodzajem prochu, z nowym środkiem wybuchowym, którego mocprzewyższała wszystko, co można było dotąd sobie wyobrazić.Myślał ojakimś samotnym uczonym albo jednym z tych naiwnych wynalazców oszczęśliwej ręce, dokonujących odkryć, nieświadomych, jaką formułęchemiczną posiada otrzymany produkt, i do tego właśnie zmierzał, że istniejąliczne, nieznane jeszcze środki wybuchowe, odkrycia, których dokonaprzyszłość, a które on przeczuwał.Przeprowadzając swoje doświadczeniapodejrzewał istnienie wielu takich substancji, ale nie miał możności aniczasu, aby kontynuować studia w tym kierunku.Wskazywał nawet terenposzukiwań, drogę, którą należałoby obrać.Wedle niego tam bez wątpieniabyła przyszłość.I w pełnym rozmachu, bardzo pięknym zakończeniupowiedział, że dotąd hańbiono środki wybuchowe, używając ich dobezrozumnych dzieł zemsty i klęski, podczas gdy w nich tkwiła na pewnowyzwalająca moc, jakiej szukała wiedza, dzwignia, która podniosłaby izmieniła świat, gdyby te siły oswojono, ograniczono do roli posłusznych sługczłowieka.Piotr w czasie całego wykładu, trwającego zaledwie półtorej godziny, czuł, jaksiedzący obok Franciszek zapala się, drży, podczas gdy mistrz roztaczał takrozległe horyzonty.Sam Piotr także był gorąco zainteresowany, gdyżniepodobna mu było nie pochwycić pewnych aluzji, nie dostrzec pewnychpodobieństw pomiędzy tym, co słyszał, a tym, co odgadł z obaw Wilhelma otajemnicę, którą ten ostatni tak bardzo lękał się ujrzeć zdaną na łaskęsędziego śledczego.Toteż gdy przed wyjściem zbliżyli się obaj z Franciszkiem,aby uścisnąć rękę Bertheroya, Piotr powiedział znacząco: Wilhelm będzie bardzo żałował, że nie mógł wysłuchać wykładu takwspaniałych idei.Stary uczony ograniczył się do uśmiechu. A więc proszę mu streścić to, co mówiłem.On to zrozumie, wie o tychsprawach więcej ode mnie.Na ulicy Franciszek, który w obecności znakomitego chemika zachowywałpostawę pełnego czci ucznia, przeszedłszy parę kroków w milczeniu, odezwałsię wreszcie: Co za szkoda, że człowiek o tak niezwykłej inteligencji, wyzwolony zwszelkich przesądów, gotowy przyjąć każdą praw-dę, zgodził się, aby go sklasyfikowano, opatrzono etykietą i tytułami,zamknięto w akademiach! O ileż bardziej byśmy go kochali, gdyby był mniejurzędnikiem i gdyby ręce jego mniej były skrępowane wstęgami orderów! Cóż chcesz, powiedział pojednawczo Piotr trzeba żyć.Zresztą jasądzę, że w gruncie rzeczy on jest wyzwolony ze wszystkiego.A ponieważ właśnie w tej chwili przechodzili przed �cole Normale, ksiądzzatrzymał się myśląc, że jego młody towarzysz wejdzie do wewnątrz.AleFranciszek podniósł oczy i przez chwilę patrzył na stary budynek. Nie, nie, dzisiaj czwartek, jestem wolny;.O, mamy aż za dużo wolnegoczasu! I jestem z tego zadowolony, bo pozwala mi to często zachodzić dodomu na Montmartre i zasiadać do pracy przy moim uczniowskim stoliku.Tylko tam czuję, że mój mózg jest mocny i jasny.Przyjęty równocześnie do �cole Polyt�chnique i do �cole Normale, wybrał tędrugą i wstąpił jako pierwszy na wydział nauk ścisłych.Jego ojciec pragnął,aby zdobył sobie zawód, żeby został profesorem, co zapewniłoby muniezależność i pozwoliło po ukończeniu Szkoły, w razie sprzyjającychokoliczności, prowadzić badania naukowe na własną rękę [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz