Mickiewicz, Adam Pan Tadeusz (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.*Czy� ucieka�em, kiedyS mierzy� do mnie z góry?Utkwi�em oczy we dwie twojej broni rury,Rozpacz jakaS! �al dziwny do ziemi mnie przybi�!Czemu�, ach, mój Gerwazy, czemuS wtenczas chybi�?�ask� byS zrobi�! Wida�, za pokut� grzechuTrzeba by�o.Tu znowu brak�o mu oddechu. Bóg widzi - rzecze Klucznik -szczerze trafi� chcia�em!Ile� ty krwi wyla�eS twoim jednym strza�em,Ile� kl�sk spad�o na nas i na tw� rodzin�,A wszystko to przez Wasz�, Panie Jacku, win�!A wszak�e gdy dziS jegry Hrabi� na cel wzi�li,Ostatniego z Horeszków, chocia� po k�dzieli,TyS go zas�oni�, i gdy Moskal do mnie pali�,TyS mi� rzuci� o ziemi�, tak nas dwóch ocali�.JeSli prawda, �e jesteS ksi�dzem zakonnikiem,Ju�ci sukienka broni ci� przed Scyzorykiem.B�dx zdrów, wi�cej na Waszym nie postan� progu,320Z nami kwita - zostawmy reszt� Panu Bogu.Jacek r�k� wyci�gn�� - cofn�� si� Gerwazy: Nie mog� - rzek� - bez mego szlachectwa obrazyDotyka� r�k�, takiem morderstwem skrwawion�Z prywatnej zemsty, nie zaS pro publico bono.Ale Jacek, z poduszek na �o�e upad�szy,Zwróci� si� ku S�dziemu, a by� coraz bladszyI niespokojnie pyta� o ksi�dza plebana,I wo�a� na Klucznika: Zaklinam Wa�pana,AbyS zosta�; wnet sko�cz�, ledwie mam doS� mocyZako�czy�.Panie Klucznik!.ja umr� tej nocy! Co, bracie? - krzykn�� S�dzia - widzia�em, wszak ranaNiewielka, co ty mówisz? po ksi�dza plebana?Mo�e xle opatrzono - zaraz po doktora,W apteczce jest.Ksi�dz przerwa�: Bracie, ju� nie pora.Mia�em tam strza� dawniejszy, dosta�em pod Jena," le zgojony, a teraz draSniono - gangrenaJu� tu - znam si� na ranach, patrz, jaka krew czarnaJak sadza; co tu doktor? Ale to rzecz marna;Raz umieramy, jutro czy dziS odda� dusz�.-Panie Klucznik, przebaczysz mnie, ja sko�czy� musz�!*321Jest w tem zas�uga: nie chcie� zosta� winowajc�Narodowym, cho� naród okrzyczy ci� zdrajc�!Zw�aszcza w kim taka, jaka by�a we mnie duma!*Imi� zdrajcy przylgn�o do mnie jako d�uma.Odwracali ode mnie twarz obywatele,Uciekali ode mnie dawni przyjaciele;Kto by� l�kliwy, z dala wita� si� i stroni�;Nawet lada ch�op, lada �yd, cho� si� pok�oni�,To mi� z boku szyderskim przebija� uSmiechem;Wyraz brzmia� w uszach, odbija� si� echemW domie, w polu; ten wyraz od rana do zmrokuWi� si� przede mn�, jako plama w chorym oku.Przecie� nie by�em zdrajc� kraju!.Moskwa mnie uwa�a�a gwa�tem za stronnika,Dano Soplicom znaczn� cz�S� dóbr nieboszczyka,Targowiczanie potem chcieli mnie zaszczyci�Urz�dem.Gdybym wtenczas chcia� si� przemoskwici�!Szatan radzi� - ju� by�em mo�ny i bogaty;Gdybym zosta� Moskalem? Najpierwsze magnatySzuka�yby mych wzgl�dów; nawet szlachta braty,Nawet gmin, który swoim tak �acnie uw�acza,Tym, którzy Moskwie s�u��, szcz�Sliwszym - przebacza!Wiedzia�em to, a przecie� - nie mog�em.*322Uciek�em z kraju!Gdziem nie by�! com nie cierpia�!A� Bóg raczy� lekarstwo jedyne objawi�.Poprawi� si� potrzeba by�o i naprawi�,Ile mo�noSci to.* Córka Stolnika, ze swym m�em Wojewod�GdzieS w Sybir wywieziona, tam umar�a m�odo;Zostawi�a t� w kraju córk�, ma�� Zosi�,Kaza�em j� hodowa�.* Bardziej nixli z mi�oSci, mo�e z g�upiej pychyZabi�em; wi�c pokora.wszed�em mi�dzy mnichy,Ja, niegdyS dumny z rodu, ja, com by� junakiem,SpuSci�em g�ow�, kwestarz, zwa�em si� Robakiem,�e jako robak w prochu. Z�y przyk�ad dla Ojczyzny, zach�t� do zdrady,Trzeba by�o okupi� dobremi przyk�ady,Krwi�, poSwi�ceniem si�.Bi�em si� za kraj; gdzie? jak? zmilcz�; nie dla chwa�yZiemskiej bieg�em tylekro� na miecze, na strza�y.323Milej sobie wspominam nie dzie�a waleczneI g�oSne, ale czyny ciche, u�yteczne,I cierpienia, których nikt.Uda�o mi si� nieraz do kraju przedziera�,Rozkazy wodzów nosi�, wiadomoSci xbiera�,Uk�ada� zmowy.Znaj� i GalicyjanieTen kaptur mnisi - znaj� i Wielkopolanie!Pracowa�em przy taczkach rok w pruskiej fortecy,Trzy razy Moskwa kijmi zrani�a me plecy,Raz ju� wiedli na Sybir; potem AustryjacyW Szpilbergu zakopali mnie w lochach do pracy,W carcer durum - a Pan Bóg wybawi� mi� cudemI pozwoli� umiera� mi�dzy swoim ludem,Z Sakramentami.Mo�e i teraz, kto wie? mo�em znowu zgrzeszy�!Mo�em nad rozkaz wodzów powstanie przySpieszy�!Ta mySl, �e dóm Sopliców pierwszy si� uzbroi,�e pierwsz� Pogo� w Litwie zatkn� krewni moi!.Ta mySl.zdaje si� czysta.Chcia�eS zemsty? masz! boS ty by� narz�dziem karyBo�ej! twoim Bóg mieczem rozci�� me zamiary.TyS w�tek spisku, tyle lat snowany, spl�ta�!Cel wielki, który ca�e �ycie me zaprz�ta�,Ostatnie moje ziemskie uczucie na Swiecie,Którem tuli�, hodowa�, jak najmilsze dzieci�,TyS zabi� w oczach ojca, a jam ci przebaczy�!Ty!.324 Oby tylko równie Bóg przebaczy� raczy�! -Przerwa� Klucznik.- Je�eli masz przyj�� wijatyk,Ksi�e Jacku, to� ja nie luter, nie syzmatyk!Kto umieraj�cego smuci, wiem, �e grzeszy [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz