Fryderyk Nietzsche Wola mocy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.180336.Miarą w o l no śc i , czy to dla jednostki, czy to dla społeczeństw, jest stopień oporu, któryustawicznie pokonywać nale\y, \eby pozostać u gó r y: wolności, rzecz prosta,rozpatrywanej jako moc pozytywna, jako wola mocy.A przeto najwy\sza forma wolnościindywidualnej, udzielność, wzrastałaby, bardzo prawdopodobnie, nie dalej ni\ o pięć krokówod swego przeciwieństwa, tam, gdzie grozba niewolnictwa, niby sto mieczówDamoklesowych nad istnieniem zawisła.Zwa\cie na to w przebiegu dziejów: czasy, kiedy"indywiduum" dojrzało do owej doskonałości, to znaczy stało się w o l n e , kiedy zostałosiągnięty klasyczny typ człowieka u d z i e lne go : och nie, te czasy nie były nigdyhumanitarnymi!Trzeba nie mieć wyboru: albo górą albo na spodzie, jak robak być wyszydzonym,unicestwionym, rozdeptanym.Trzeba tyranów mieć przeciw sobie, \eby stać się tyranem, tj.w o l n ym.Niemała to korzyść sto mieczów Damoklesowych mieć nad sobą: to uczy tańczyć,dzięki temu dochodzi się do "wolności ruchów".337.In d yw i d u a liz m jest skromnym i nieświadomym jeszcze rodzajem "woli mocy": tutajjednostce wydaje się ju\ dosyć, jeśli się w yz w o li z przewagi społeczeństwa (bądz topaństwa, bądz Kościoła.).Przeciwstawia się n ie j a ko o so b a , lecz tylko jako jednostka;przedstawia wszystkie jednostki wobec zbiorowości.To znaczy instynktownie s t aj e n ar ó w ni z k a\ dą j ed no st k ą; co zdobywa, zdobywa nie dla siebie jako osoba, lecz jakoj e dn oś ć na zbiorowości.S o cj aliz m jest tylko ś r o dk ie m a gi ta c yj n ym i nd yw i d u al i z mu : pojmuje on, \e,aby coś osiągnąć, trzeba zorganizować działanie zbiorowe, "moc".Lecz to, czego on chce, niejest społeczność jako cel jednostki, lecz społeczność jako ś r od e k d o u mo\ li wi en iaw i el u j ed no st e k: to jest instynktem socjalistów, co do którego często się mylą (pominąwszy to, \e, aby dopiąć swego celu, często oszukiwać muszą).Altruistyczne kazaniamoralne w słu\bie egoizmu indywidualnego jedno z najzwyklejszych oszustw wiekudziewiętnastego.A n a r ch iz m jest znowu tylko ś r o dk ie m a gi ta c yj n ym s o c j al i z m u ; za pomocąniego wzbudza strach, strachem zaczyna fascynować i terroryzować: przede wszystkim przyciąga odwa\nych, ryzykujących na swą stronę, nawet w sprawach najbardziejduchowych.Mimo to wszystko: i n dyw i d u a liz m jest na jsk r om ni ejsz ym stopniem woli mocy.Skoro osiągnęło się pewną niezale\ność, chce się więcej: następuje w yo d r ę b ni en i e sięstosownie do stopnia siły: jednostka nie stawia się ju\ na równi bez wyboru, lecz s z u k as ob i e r ów n yc h , odsuwa od siebie inne.Po indywidualizmie następuje t w o rz en i ec z ł on kó w i or ga n ów : tendencje pokrewne łączą się i występują jako moc: między tymi181ogniskami mocy tarcie, wojna, rozpoznawanie sił wzajemnych, wyrównywanie, zbli\anie się,ustanowienie w ym i a n y w yd a j no ś ci.W końcu: u kł ad h i er a r c hi cz n y.1.Indywidua w yz w a l a j ą się;2.rozpoczynają walkę, dochodzą do zgody co do "równych praw" (sprawiedliwośćjako cel );3.skoro to osiągnięto, rzeczywista n i e ró w noś ć si ł występuje ze w z m o\ o n ymo d dz i ał yw a n i e m (albowiem na ogół panuje pokój i wiele drobnych ilości siłwytwarza ju\ takie ró\nice, które dawniej równały się niemal zeru); terazjednostki organizują się w grupy; grupy dą\ą do przywilejów i przewagi.Walkaw formie łagodniejszej wrze na nowo.Pragnie się w o l n oś ci , póki się nie ma mocy.Skoro się ją posiadło, pragnie sięprzemocy; jeśli się tej nie osiąga (jeśli się jest za słabym do niej), pragnie się"sprawiedliwości", to znaczy "równej mocy".338.Za m a s ko w an e r odz a j e w oli m o c y:1) Pragnienie w o l nośc i , niezale\ności, a tak\e równowagi, pokoju, k o or d yn a c j i.Równie\ odosobnienia, "wolności myśli".W formie najni\szej: w ogóle wola istnienia, atak\e "instynkt samozachowawczy".2) P o dp o rz ą dk o wa ni e się, \eby zadowolić wolę mocy większej całości: p o dd a ni esię, uczynienie się niezbędnym, po\ytecznym dla tego, kto posiada władzę; mił oś ć , jakodroga okrę\na do serca potę\nych \eby nad nimi zapanować.3) Poczucie obowiązku, sumienie, pociecha imaginacyjna, i\ się nale\y do rzęduw y\ sz e go ni\ ci, co rzeczywiście posiadają władzę; uznawanie takiej hierarchii, którapozwala s ą dz i ć tak\e tych, którzy moc posiadają; potępianie samego siebie; wynajdywanien o w yc h t a bli c wa rto ś ci (śydzi: przykład klasyczny).339.W s p r aw ie "m a ki aw e l i z m u " mo c y ( m a ki a we liz m ni eśw i ad om y).W o l a m o c y objawia się:a) u uciśnionych, niewolników wszelkiego rodzaju jako wola "w o l noś c i": zdaje się, i\samo w yz w o le ni e się jest celem (z punktu widzenia moralno religijnego:"odpowiedzialnym być tylko przed swoim własnym sumieniem"; "wolność ewangeliczna"itd.);182b) u rodzaju silniejszego i do mocy dorosłego jako wola przemocy; jeśli zrazubezskuteczna, ograniczająca się do woli "s p r a w i e dli wo ś ci ", to znaczy do j e d n a ko w eji loś c i pr a w , jakie posiada rodzaj panujący (walka o prawa.);c) w najsilniejszych, najbogatszych, najniezale\niejszych, najmę\niejszych jako "m i ł oś ćludzkości", "ludu", ewangelii, prawdy, Boga; jako współczucie; "poświęcenie siebie" itd.;jako przemo\enie, porwanie za sobą, zabranie w swą słu\bę, jako instynktowne uto\samieniesię z wielkim quantum mocy, której posiada się m o\ n oś ć n a d ani a k i er un k u: bohater,prorok, Cezar, Zbawiciel, Pasterz ( i miłość płciowa nale\y tutaj: pragnie ujarzmienia,wzięcia w posiadanie i wydaje się jakoby oddaniem.W gruncie rzeczy jest to tylko miłość do"narzędzia", do "zakładu", przekonanie, \e to a to n a l e\ y do nas, jako do kogoś, kto jest wstanie u \ yw a ć tego)."W ol noś ć ", "s p r aw ie d li wo ś ć " i "mił oś ć" !!! 340.N i ez d ol no ść m o c y: j ej hi p ok r yz j a i p rz eb ie gł oś ć : jako posłuszeństwo(podporządkowanie, duma obowiązku, moralność.); jako rezygnacja, oddanie się, miłość(idealizowanie, ubóstwianie rozkazodawcy, jako rekompensata i, pośrednio, jakosamoprzemienienie); jako fatalizm, wyrzeczenie się; jako obiektywność; jako tyrania nadsobą (stoicyzm, asceza, "wyrzeczenie się osoby własnej", "uświęcenie siebie"); jako krytyka,pesymizm, dręczenie; jako "piękna dusza", "cnota", "ubóstwianie siebie samego", "nauboczu", "wyzbycie się świata" itd.( przyodziewanie się niezdolności mocy w d�dain).Wszędzie wyra\a się potrzeba wywierania jakiejkolwiek mocy, lub zdobycia sobieprzynajmniej na pewien czas p oz o r u mocy jako u p oj eni a.Ludzie, pragnący mocy gwoli p r e r o ga t yw o m s z cz ę ś ci a , jakie moc zapewnia: partiepolityczne.Inni, pragnący mocy, nawet mimo widocznych strat i ofiar ze szczęścia i dobrobytu:ludzie ambitni.Tacy wreszcie, którzy pragną mocy tylko dlatego, \e wpadłaby w inne ręce, od którychnie chcą być zale\ni.341.S pr os to w an ie p oj ęc i a " e go iz m u " [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz