Hejnicka Bezwińska Teresa Pedagogika ogólna

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Najczęściej mamy do czynienia z wypowiedziami osadzonymi w róż-nych kontekstach (formułowanymi w kontekście różnych założeń o charakterzeświatopoglądowym, filozoficznym, teoretycznym i praktycznym), a ich nadawcynie troszczą się o ich ujawnianie, czyli przyznanie się do miejsca perspektywypoznawczej, z którego ten głos jest zabierany.Od osób wykształconych w zakresie pedagogiki na poziomie akademickim,chcących profesjonalnie uczestniczyć w społecznym dyskursie o edukacji, ocze-kuje się, umiejętności określenia kontekstu swoich poglądów, opinii, przekonańi postulatów, jak również umiejętności dekodowania sensu wypowiedzi formuło-wanych w innych kontekstach światopoglądowych, ideologicznych, filozoficznych,teoretycznych oraz w imię innych interesów praktycznych niż profesjonalny głospedagoga.Od pedagoga posiadającego wykształcenie pedagogiczne oczekuje siębowiem nie tylko metodyki sprawnego działania praktycznego w zakresie naucza-nia, wychowywania, opiekowania, resocjalizowania, stymulowania, terapii, ale byreprezentował kulturę pedagogiczną, która najpełniej ujawnia się w poziomie ko-munikowania się z innymi oraz wyższej efektywności praktyk dyskursywnych.W tym kontekście ważnym problemem badawczym jest poziom wykluczeniaz kultury pedagogicznej osób z tytułem magistra pedagogiki.Uzyskane wynikibadań mogłyby być dobrą podstawą do oceny jakości kształcenia pedagogiczne-go na poziomie akademickim.Propozycja takiego problemu badawczego wynikaz przekonania, że poziom kultury pedagogicznej jest skorelowany z mniej lubbardziej skutecznym poznawaniem rzeczywistości edukacyjnej, czyli społecznejpraktyki edukacyjnej.I o tym będzie następna część tego rozdziału.6.5.Poznawanie i poznanie społecznej praktyki edukacyjnejOmówienie problemów związanych z tworzeniem językowego obrazu świata,a dokładniej społecznej praktyki edukacyjnej oraz problemów związanych z uży-ciem języka pedagogii i języka pedagogiki w procesach komunikacji, a dokładniejw społecznych dyskursach o edukacji, pozwala zwrócić się ku ogólniejszej kwe-stii poznawania i poznania.Obie kategorie pojęciowe są kategoriami filozoficz-nymi, eksploatowanymi w epistemologii (jako jednym z podstawowych działówtradycyjnej filozofii) oraz współczesnym naukoznawstwie.6.5.1.Poznawanie i poznanie w procesie poznawczegooswajania świataTermin poznawcze oswajanie świata jest stosowany w poznańskiej szkole filozo-ficzno-metodologicznej.Podstawy teoretyczne dla takiego myślenia o poznawaniuT.Hejnicka-Bezwińska, Pedagogika ogólna, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-19-1, � by WAiP 2008Rozdział 6.Język współczesnej pedagogiki290i poznaniu znajdujemy w regulacyjnej teorii kultury Jerzego Kmity, a termin po-znawcze oswajanie świata koresponduje z traktowaniem nauki jako zjawiska mające-go swoje uwarunkowania i skutki społeczne, co pozwala na historyczne ujmowanieewolucji tożsamości pedagogiki.Taki historyczny punkt widzenia w poszukiwaniuciągłości i zmiany przyjęłam w niniejszym podręcznika pedagogiki ogólnej.Stosowanie terminu poznawczego oswajania świata sytuuje rozważaniaw tym nurcie filozoficzno-teoretyczno metodologicznym (mówiąc po Kuhnow-sku, paradygmacie naukowym), w którym rezygnuje się z redukowania wiedzynaukowej do wiedzy będącej odkrywaniem obiektywnie istniejącej prawdy10.Przyjmując, że aktualny przełom cywilizacyjny koresponduje z ideą rewolucjipodmiotów, możemy uznać, że podmiotem tworzącym społeczną praktykę edu-kacyjną są ludzie, którzy wytwarzają różne formy wiedzy o tym fragmencie rze-czywistości.Są więc w podwójnym znaczeniu podmiotem, ponieważ w odniesie-niu do tego samego fragmentu rzeczywistości (społecznej praktyki edukacyjnej)są równocześnie podmiotem działającym i poznającym.Współcześnie z terminem poznanie wiąże się kilka znaczeń.Dla pedagogi-ki ogólnej są ważne następujące znaczenia:1.Poznawanie rozumiane jako świadoma czynność uzyskiwania danych, in-formacji i wiedzy o jakimś fragmencie rzeczywistości lub/i jego szczegó-łowym obiekcie.Czynność poznawania może być realizowana w sposóbnaturalny w trakcie całego życia człowieka, w procesie uczenia się.Po-znawanie może też być działaniem celowo zorganizowanym, naukowymlub dydaktycznym, odbywającym się według określonych reguł i zasad.W związku z tym możemy wyróżnić poznanie celowe i zorganizowaneobejmujące dwie grupy procesów: a) procesy poznawania pedagogicznego(wytwarzania wiedzy pedagogicznej), b) procesy poznawania dydaktycz-nego, związane z kształceniem się ludzi (nauczaniem i uczeniem się).2.Poznanie rozumiane jako rezultat poznania, czyli procesu gromadzeniadanych, informacji i wiedzy, kodowania ich, przetwarzania i wytwarzanianowej wiedzy.Rezultatem poznania jest zawsze wiedza, ale może mieć onaróżny charakter, różną formę i różny poziom legitymizacji.Sam akt poznawania i jego rezultaty mogą być przedmiotem odrębnej czyn-ności poznawczej i tak właśnie swój przedmiot ujmuje epistemologia (teoria po-znania) jako dział filozofii.Szczególnie eksponowanym przedmiotem badańepistemologów jest poznanie naukowe, a ich ustalenia są wykorzystywane w na-ukach szczegółowych.10Pojęcie prawdy zgodnie z klasycznym jej pojmowaniem przez Arystotelesa zakłada, że Prawdą jestzgodność naszych sądów o rzeczywistości z samą rzeczywistością.T.Hejnicka-Bezwińska, Pedagogika ogólna, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-19-1, � by WAiP 2008Poznawanie i poznanie społecznej praktyki edukacyjnej291W kontekście tych ustaleń można powiedzieć, że poznawanie i poznanie okre-ślonego fragmentu rzeczywistości (społecznej praktyki edukacyjnej) należy za-wsze rozpatrywać w kontekście kulturowym określonego miejsca i czasu histo-rycznego.6.5.2.Kulturowy kontekst poznawczego oswajaniarzeczywistości edukacyjnejPrzedstawienie problemu zacznę od sformułowania kilku tez, które są swoi-stego rodzaju podsumowaniem wcześniejszych rozważań.1.Powstanie i użycie języka jest zasadniczym czynnikiem sprawczym zaist-nienia świata kultury i współczesnego człowieka jako użytkownika dwóchświatów (świata natury i świata kultury).2.Kompetencje językowe wzbogaciły człowieka o nowe możliwości poznaw-cze oparte na użyciu języka, ale także wykreowały pokusę wykorzystaniajęzyka do manipulowania innymi i powiększenia oraz utrwalenia zakresuswojej władzy nad nimi.3.Dzięki kompetencjom komunikacyjnym ludzie są zdolni do gromadzeniawyników poznania i ich przekazywania wewnątrzgeneracyjnego i między-generacyjnego.4.Potrzeba przekazu poznawczego dorobku kultury stała się czynnikiemsprawczym powstania i rozwoju instytucji edukacyjnych.5.Praktyka edukacyjna jest w związku z tym także wytworem kultury.6.Wytworem kultury jest także nauka, w tym również pedagogika.7 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz