Aleksander Kaminski Funkcje Pedagogiki Spolecznej.rtf

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przy tym model może być bądz obrazem rzeczywistości empiryczniestwierdzalnej (przez 'obserwację, pomiar statystyczny itp.), bądz obrazemrzeczywistości pożądanej, postulowanej, projektowanej -" ujawnianej zwykle zapomocą technik badania opinii^JTa dwoistość struktur modelowych odpowiada - jakjuż o tym była- mowa " - 'teoretycznym i praktycznym potrzebom11 J.Szczepański Socjologia.'Rozwój problematyki i metod.Warszawa 1961, s.333.62pedagogiki społecznej, mianowicie pojęciom wzoru i wzorca, z których pierwszyjest modelem rzeczywistości empirycznej, drugi - modelem rzeczywistościpostulowanej./Wzór jest strukturą odtwarzającą bądz regularność rzeczywistych ludzkichzachowań, bądz regularność rzeczywistego funkcjonowania danej instytucji.Poszczególne klasy i warstwy społeczne charakteryzują właściwe im wzory zachowańi instytucji, nierzadko -odmienne w każdej z tych klas i warstw- np.wzórmieszkania polskiej rodziny chłopskiej, robotniczej, drobnomiesz-ćzańskiej,inteligenckiej w Polsce Ludowej.Składnikami wzoru mogą być zarówno cechyaprobowane przez opinię publiczną, jak i potępiane przez nią (np.w zakresiehigieny -mieszkań).Wzory w biegu czasu ulegają zmianom^(Wzorzec - to struktura teoretyczna innego rodzaju.Jest ona skonstruowana zcech pożądanych ludzkiego zachowania lub z pożądanych form i sposobówfunkcjonowania instytucji.Konstruktorami wzorców są: a) zainteresowanespołeczności, postulujące lepszy (korzystniejszy) bieg zachowania osób ifunkcjonowania instytucji, b) jednostki lub grupy odpowiedzialne za danądziedzinę życia i pragnące zmienić istniejące wzory zachowań i instytucji(rodzice, nauczyciele, politycy, kierownicy danej instytucji etc.).|Przy tyminspiracja wzorca może wyjść: 1� - z ,,czystej wyobrazni", 2� :- z nowoinaugurowanej instytucji (np.pojawienie się nowego rodzaju klubów młodzieży),3� - wreszcie jako struktura zbudowana dzięki optymalnym rzeczywistym.osiągnięciom danej grupy 'społecznej lub instytucji na określonym terenie i wokreślonym czasie, np.wzorzec klubu studenckiego, opracowany na podstawieznajomości najlepszych.klubów studenckich w ostatnim pięcioleciu.W czasach H.Ra-dlińskiej pojęcie wzorca odpowiadało tylko tej trzeciej ewentualności, zdodatkowym postulowaniem, aby składniki wzorca, jeśli to okaże się możliwe,zostały skonfrontowane z dyrektywami właściwych dyscyplin naukowych (np.wzorzecpielęgnowania dziecka - z dyrektywami higieny) i aby uwzględniały tylko to, cojest 'osiągalne w danej epoce i kulturze.Z prac H.Ra-dlińskiej i jej uczniówznane są wzorce dziecka pielęgnowanego, świetlicy itd.Oto kilka nasuwających się pytań: Który z wymienionych63^AW^-J.}Jii.y -imJuciowaluu wzorów l wzorców zachowań i instytucji? Pytaniedrugie wielokrotnie staje przed pedagogiem społecznym.Albo pytania bardziejszczegółowe, np.: Jakie materiały-należałoby spożytkować, gdyby zaszła potrzeba skonstruowania wzorca koloniiletniej dla dzieci szkół podstawowych?A więc^wzory pokazują, jaka jest rzeczywistość danej dziedziny życiaspołecznego, kulturalnego, wychowawczego, zaś wzorce - jaka mogłaby być tarzeczywistość przy świadomym korygowaniu istniejących wzorów życia.Ale i wzory,i wzorce są strukturami złożonymi, dla ich konstruowania niezbędne są podstawoweskładniki j dające się w miarę możliwości wyrazić liczbowo, gdyż zliczaniefaktów i odpowiednie manipulowanie tymi liczbami stanowi istotny czynniknowoczesnych technik badawczych.We wzorach tymi podstawowymi składnikami sąprzeciętne, we wzorcach - normy.){Przeciętna jest to średnia arytmetyczna danego zbioru faktów.Na przykładprzeciętną powierzchnię mieszkania rodzin uczniów Jklasy V Szkoły Podstawowej nr101 w Aodzi otrzymamy sumując powierzchnię mieszkań wszystkich rodzin tychuczniów oraz dzieląc tę sumę przez liczbę uczniów danej klasy.To znaczy, żeprzeciętna jest teoretyczną wielkością wyprowadzoną z wielkości rzeczywistych.;Dla badań społecznych szczególnie użyteczne są (odmiany przeciętnej: mediana(punkt, powyżej którego znajduje-się dokładnie połowa obserwacji, a poniżej - druga połowa) oraz średnia modalna(punkt o.na j większe j liczebności w rozkładzie przypadków, czyli najczęściejwystępujący przypadek).-Norma, jest składnikiem wzorca.Jest to pojęcie wywiedzione-z ekonomicznego pojęcia standardu, czyli ustalonej (w sensie pożądanym) miaryrozciągłości, ilości, jakości, wartości danego wy-robu.JiJak wiadomo, w Polscestandaryzowaniem (określaniem standardu) wyrobów przemysłu i rzemiosła zajmujesię Polski Komitet Normalizacyjny i nazwa ta pokazuje, do jakich pojęć^nawiązuje pojęcie normy, którym posługujemy się w pedagogice-społecznej j? H.Radlińska określała normę jafeo wielkość będącą wynikiempomyślnego przebiegu danego zjawiska, opartą- w miarę możliwości - na wiedzynauk biologicznych i społecznych^64członka rodziny danej społeczności - musielibyśmy na przykład postępować tak:wytypować reprezentację rodzin tej społeczności oceniających powierzchnię swychmieszkań jako zadowalającą, określić powierzchnię ich mieszkań i sumę tejpowierzchni podzielić przez liczbę ich mieszkańców; tak otrzymaną wielkośćskonfrontować z opinią kompetentnych znawców higieny i architektury, abyuwzględniając wszystkie trzy zródła informacji - ustalić w tej społecznościnormę powierzchni, mieszkalnej na jednego członka rodziny.W jaki sposób jednak dokonuje się wyboru właściwych przeciętnych i norm dlakonstruowania modelu zachowań lub instytucji? Dobór norm wymaga umiejętnegowyselekcjonowania przez badającego spośród opinii ankietowanych osób ianalizowanych dokumentów oraz opracowań naukowych tego, co wydaje mu się (napodstawie jego wiedzy) najistotniejsze, natomiast dla ustalenia składników wzoruprocedura ta musi odwoływać się do zestawień statystycznych, skoro od właściwegodoboru przeciętnych zależy powodzenie badań empirycznych, ich pracochłonność idiaginostyczność.W tym miejscu dotykamy problematyki wskazników i ich roli w empirycznychbadaniach społecznych.("Wskaznikiem jakiegoś zjawiska Z nazywamy takie zjawisko W, któregozaobserwowanie pozwoli nam (w sposób bezwyjątko-wy lub z określonym czy choćby zwyższym od przeciętnego prawdopodobieństwem) określić, iż zaszło zjawisko Z"(Nowak, 1965, s.220).Najprostszym przykładem wskaznika może być temperaturaludzkiego ciała]) której wysokość (mierzona za pomocą termometru) wskazuje naistnienie stanu chorobowego.Innym przykładem może być znany wskaznik S.Beckera(tzw [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz