[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.„PowoÅ‚aÅ‚ mnie Pan na bunt„PowoÅ‚aÅ‚ mnie Pan na bunt.” Zinterpretuj tÄ™ myÅ›l, odwoÅ‚ujÄ…c siÄ™ do wybranych utworów.Temat buntu to odwieczny motyw literacki, ponieważ towarzyszy on czÅ‚owiekowi od zawsze.Różne sÄ… zarówno formy buntu, jak i „obiekty”, przeciwko którym czÅ‚owiek wystÄ™powaÅ‚.Bunt przeciwko zastanej rzeczywistoÅ›ci epoka romantyczna wpisaÅ‚a w swój program literacki.Bohater romantyczny to przede wszystkim buntownik, który wystÄ™puje przeciwko konwencjom spoÅ‚ecznym, przeciw twierdzeniom nauki, normom klasycznym, spiskuje przeciwko zaborcy, a nawet wystÄ™puje przeciwko Bogu.Czucie i wiara silniej mówiÄ… do mnieNiż mÄ™drca szkieÅ‚ko i oko.- stwierdza mÅ‚ody Mickiewicz w balladzie Romantyczność.Powyższy cytat jest kwintesencjÄ… romantycznej ideologii, która zmieniÅ‚a hierarchiÄ™ wartoÅ›ci i czuciu oraz wierze przyznaÅ‚a racjÄ™ w tej klasycznoomantycznej polemice.Uczucie jest równie ważne jak myÅ›lenie, stwierdza poeta w wielu swoich wczesnych balladach i dlatego we wszystkim przyznaje racjÄ™ ludowi.IV część Dziadów Mickiewicza to nie tylko wielkie studium miÅ‚oÅ›ci, ale przede wszystkim bunt romantyczny przeciwko różnicom spoÅ‚ecznym, które uniemożliwiajÄ… małżeÅ„stwo ludziom z różnych stanów i o różnym stanie majÄ…tkowym.Gdy sprawa przybiera poważny charakter, rodzice panny kÅ‚adÄ… kres miÅ‚osnej idylli i dziewczynÄ™ wydajÄ… za bogatego czÅ‚owieka.Ostatnie spotkanie, rozstanie, rozpacz kochanka w dzieÅ„ wesela ukochanej - to typowy schemat nieszczęśliwej miÅ‚oÅ›ci romantycznej, który odnajdujemy zarówno w IV części Dziadów, jak również w Panu Tadeuszu i w innych lirykach poety.NiezgodÄ™ na zastanÄ… sytuacjÄ™ politycznÄ…, na zabory odnajdujemy niemal we wszystkich utworach romantycznych, zaÅ› bohaterowie tego okresu, Konrad Wallenrod, Konrad czy Kordian, życie poÅ›wiÄ™cajÄ… walce o wolność.Również poezja tyrtejska romantyków krajowych nawoÅ‚uje do walki z gnÄ™bicielami ojczyzny i niechce przystać na rzeczywistość politycznÄ…, która skazaÅ‚a PolskÄ™ na nieistnienie.Bohaterowie romantyczni buntujÄ… siÄ™ nawet przeciwko Bogu, jeÅ›li zezwoliÅ‚ On na klÄ™skÄ™ ich ojczyzny.Konrad w Wielkiej Improwizacji woÅ‚a:JeÅ›li w milion ludzi krzyczÄ…cych „ratunku!”Nie patrzysz jak w zawiÅ‚e zrównanie rachunku.JeÅ›li miÅ‚ość jest na co w Å›wiecie Twym potrzebnÄ…I nie tylko TwojÄ… omyÅ‚kÄ… liczebnÄ….Po Konradzie pretensje do Stwórcy wyraża na przeÅ‚omie XIXi XX wieku Jan Kasprowicz, mÅ‚odopolski poeta, w swoich Hymnach.On również ma żal do Boga, że cierpienie, ból i nÄ™dzÄ™ wszczepiÅ‚ w los ludzki.Również i B.LeÅ›mian w swoich wierszach, wzorowanych na balladach ludowych, buntuje siÄ™ przeciwko Bogu, że dotknÄ…Å‚ on czÅ‚owieka bólem i cierpieniem niezasÅ‚użonym.W epoce MÅ‚odej Polski pojawia siÄ™ w literaturze bunt przeciwko spoÅ‚eczeÅ„stwu i jego konwenansom.Poeci mÅ‚odopolscy nie mogÄ… zaaprobować mieszczuchów-filistrów, którzy na pierwszym miejscu w życiu stawiajÄ… pieniÄ…dz.W MoralnoÅ›ci pani Dulskiej autorka ostro krytykuje hipokryzjÄ™, obÅ‚udÄ™ i ciasnotÄ™ horyzontów mieszczuchów.Zbyszek, który poczÄ…tkowo postanawia zrzucić z siebie mieszczaÅ„ski blichtr, przeciwstawić siÄ™ rodzinie i konwenansom i ożenić ze sÅ‚użącÄ… - HankÄ…, szybko jednak z tego rezygnuje.Okazuje siÄ™ czÅ‚owiekiem sÅ‚abym,sterowanym przez matkÄ™, która nie pozwala mu wydobyć siÄ™ z krÄ™gu dulszczyzny.Utwór Zapolskiej Å›miaÅ‚o wiÄ™c można nazwać tragifarsÄ…, ponieważ jest to farsa o istotnej problematyce spoÅ‚ecznej i obyczajowej, która mogÅ‚aby być tematem tragedii.Prezentuje charakterystykÄ™ ówczesnego mieszczaÅ„stwa, piÄ™tnuje dulszczyznÄ™, hipokryzjÄ™ i kult pieniÄ…dza panujÄ…cy w tych krÄ™gach.W okresie miÄ™dzywojennym bunt przeciwko mieszczaÅ„stwu i jego moralnoÅ›ci kontynuowaÅ‚ J.Tuwim w swoich znanych wierszach, takich jak MieszkaÅ„cy.Najgorszy jednak z możliwych to bunt prowadzÄ…cy do przewrotu rewolucyjnego.ZnalazÅ‚ on swoje miejsce w literaturze nie tylko jako konkretny fakt historyczny, lecz również jako abstrakcyjny temat do dyskusji.Odnajdujemy go w takich utworach, jak: Nie-Boska komedia Z.KrasiÅ„skiego, PrzedwioÅ›nie S.Å»eromskiego czy Szewcy Witkacego.Bunt przeciwko konwencjom literackim zaowocowaÅ‚ z kolei nowatorskimi gatunkami w prozie i dramaturgii, wzniecili go romantycy - przekreÅ›lajÄ…c reguÅ‚y ustalone przez klasyków, wprowadzajÄ…c do literatury pierwiastek duchowy, uczuciowy i fantastyczny.Twórcy epoki miÄ™dzywojennej wprowadzili do literatury wiele formawangardowych, które zburzyÅ‚y stare reguÅ‚y powieÅ›ci i dramatu (np.Gombrowicz Ferdydurke, Schulz Sklepy cynamonowe czy Witkacy Szewcy).Futuryzm i awangarda poetycka zmieniÅ‚y z kolei oblicze poezji miÄ™dzywojennej, zaÅ› turpizm poezji współczesnej, ponieważ postulowaÅ‚ równouprawnienie wszystkiego co brzydkie,kalekie i odrażajÄ…ce.Niezgoda na rzeczywistość i bunt wobec niej byÅ‚, jest i bÄ™dzie konieczny i obecny w literaturze zawsze.Jest on bowiem bodźcem do odkrywania czegoÅ› nowego, co poszerza widzenie i pojmowanie przez czÅ‚owieka otaczajÄ…cego go Å›wiata.Najlepiej wyraziÅ‚ to poeta współczesny S.Grochowiak w wierszu ÅšwiÄ™ty Szymon SÅ‚upnik, myÅ›lÄ…c o roli poety w spoÅ‚eczeÅ„stwie:[.] A ludzie mych wierszy sÅ‚uchajÄ…c powstajÄ…I wilki wychodzÄ… żerujÄ…cÄ… zgrajÄ….PowoÅ‚aÅ‚ mnie PanNa bunt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]