Antonia Susan Byatt Opętanie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Lecz jej korzenie są jeszcze starsze - w swym pojednawczym aspekcie jest tohołd, złożony dawnym żeńskim bóstwom Ziemi, unicestwionym przez nadejście chrześcijaństwa.Dahut, zanimzaczęła siać zniszczenie, była Dobrą Czarodziejką podobnie Vivian była jedną z lokalnych boginek zródeł istrumieni, których istnienie wciąż jeszcze uznajemy, wznosząc kapliczki dla kto wie, jakiej Pani.- Zawsze odczytywałam tę historię inaczej.- Jak, kuzynko Christabel?- Jako opowieść o naśladowaniu męskiej mocy przez kobietę.Nie jego chciała, lecz jego magii, dopókinie zrozumiała, że magia służyć może tylko do tego, by go uwięzić - a co wówczas z nią i jej talentami?- To przewrotne odczytanie, kuzynko.- Mam obraz - powiedziała - który wyobraża właśnie tę chwilę triumfu - więc, być może, to jest prze-wrotność.RL- Za dużo znaczeń jak na dzień Wszystkich Zwiętych - powiedziałam.- Niech rozum śpi - rzekła Christabel.- Historie poprzedzają znaczenia.- Jak powiedziałam, niech rozum śpi - powtórzyła.Nie wierzę w te wszystkie wyjaśnienia.One umniejszają: Idea Kobiety to mniej niż olśniewającaVivian, idea Merlina nie daje się przełożyć na alegorię męskiej mądrości.To jest Merlin.2 listopadaDzisiaj Gode opowiadała bajki o Baie de Tr�pass�s.Obiecałam Christabel, że przy dobrej pogodzie pój-dziemy tam na całodzienną wycieczkę.Ona mówi, że wzrusza ją sama nazwa oznaczająca nie tyle ZatokęUmarłych, ile zatokę tych, którzy przekroczyli granicę, oddzielającą ten świat od tamtego.Ojciec jednak uwa-ża, iż nazwa ta być może wcale nie wywodzi się z takich zaświatowych skojarzeń, lecz stanowi po prostu okre-ślenie szerokiej i pozornie uśmiechniętej plaży, na którą morze wyrzuca strzaskane szczątki ludzi i statków,rozbitych na straszliwych rafach Pointe du Raz i Pointe du Van.Oprócz tego powiada jednak, że Zatokę - jakWergilowy gaj Złotej Gałęzi lub Wzgórze, pod którym wędrował Tam Lin* - zawsze uważano za jedno zowych miejsc, gdzie spotykają się obydwa światy.Za starożytnych Celtów stąd właśnie umarli wyruszali wostatnią podróż na Ile de Sein**, gdzie przyjmowały ich kapłanki druidyjskie (nie mógł tam postawić stopyżaden mężczyzna), aby - jak mówią niektóre legendy - wyprawić ich w drogę do Ziemskiego Raju, krainy zło-tych jabłek pośród mgieł, burz i grzebieni mrocznej wody.Nie umiem opisać, jak Gode opowiada.Ojciec zachęca ją od czasu do czasu, by powtarzała bajki, któreon usiłuje zapisać verbatim, zachowując rytm jej opowieści, nic nie dodając i nie ujmując.Choćby jednak robiłto jak najwierniej, z jej słów na stronicy ulatuje życie.Kiedyś po takim eksperymencie powiedział do mnie, żerozumie, dlaczego Druidzi wierzyli, iż słowo mówione jest oddechem życia, pisane zaś - formą śmierci.Z po-czątku zamierzałam robić notatki, gdyż chciałam się przekonać, czy potrafię zastosować się do rady Christabeli spisać ściśle wszystko, co usłyszę, lecz sam ów zamiar w dziwny sposób odbierał życie mojemu słuchaniu iopowieści Gode, więc powstrzymałam się, przez uprzejmość i jeszcze coś więcej.(A przecież ciekawość rów-nież ma prawo do życia i musi istnieć jakiś sposób na pisanie).Teraz więc chcę opowiedzieć coś, co nie ma nicwspólnego z historią Gode, choć z początku miało.Zacznę od nowa.Zapiszę to jako opowieść, zapiszę, abynapisać.Jakże byłam mądra, postanawiając prowadzić ten dziennik tylko dla siebie; teraz bowiem mogę pisać,by zrozumieć, co ujrzałam.* W ludowej szkockiej bajce mieszkające pod Wzgórzem elfy biorą do niewoli dzielnego górala TamLina, który następnie uwalnia się dzięki pomocy pięknej królewny (przyp.tłum.).** Ile de Sein (fr.) - Wyspa Aona.I zamienić pewnego rodzaju ból na pewnego rodzaju zainteresowanie - ciekawość, która może być mo-im zbawieniem.Bardziej jeszcze niż historie mego ojca siła bajek Gode zależy od ciemności na zewnątrz, od bliskościsłuchaczy i opowiadaczy, skupionych wewnątrz domu.Nasza Wielka Sala, dość ponura i naga nawet w świetleRLdnia, nie sprzyja nastrojowi intymności.Ale wieczorami, w Czarnym Miesiącu, staje się zupełnie inna.W wiel-kim palenisku płoną kłody, z początku nierówno i kapryśnie; w miejscach, gdzie drewno się jeszcze nie zajęło,powstają ogromne czarne dziury, jednak pózniej węgle rozjarzają się złotem i szkarłatem na ciepłym, grubymposłaniu z popiołu, a drewno nadal płonie.Wielkie skórzane oparcia foteli odgradzają nas od zimnego końcasali, światło ognia złoci nasze twarze i oblewa rumieńcem białe kołnierze i mankiety.W te wieczory nie palimylamp naftowych, pracujemy przy ogniu, robiąc to, na co pozwalają ruchome cienie - strzygąc, splatając, szydeł-kując.Gode czasem przychodzi z ciastem, które trzeba ukręcić, lub z miską pieczonych kasztanów, które trzebaobrać.Lecz kiedy opowiada, unosi ręce, odrzuca głowę, potrząsa chustą; po suficie, w ciemność za nami biegnąstrzępiaste cienie lub ogromne twarze o szeroko rozwartych ustach i monstrualnych podbródkach i nosach - na-sze twarze, które ogień przeobraził w wiedzmy i upiory.Gode zaś, opowiadając, wykorzystuje wszystkie teelementy - światło ognia, ożywione cienie, ruchome wstęgi jasności i mroku - i scala je razem jak dyrygentorkiestrę, przynajmniej tak to sobie wyobrażam (nigdy nie słyszałam orkiestry, jedynie kilka dystyngowanychharf, fletów i bębnów w Kermesse.Niebiańskie dzwięki, o jakich czytałam, muszę wystawiać sobie za pośred-nictwem kościelnych organów).Ojciec siedział w swym wysokim fotelu obok paleniska.W jego brodzie, nie całkiem jeszcze posiwiałej,płonęły rude odblaski.Christabel siadła w cieniu u jego boku, zająwszy ręce robótką.Gode i ja znalazłyśmy siępo drugiej stronie kręgu.Gode powiedziała:- Był sobie raz młody żeglarz, który nie miał nic oprócz swej odwagi i błyszczących oczu - bardzo, bar-dzo błyszczących - i siły, której dostał od bogów aż w nadmiarze [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz