[ Pobierz całość w formacie PDF ]
., ale także iniewątpliwie skutkiem zmienionych stosunków społecznych.Sądzono,że teraz nie będzie się już potrzebować rzeczy dawnych i że już nigdyich nie będzie się przeżywać.Ponieważ jednak przy takich przewrotachmyślowych zawsze powstają partie, dlatego i tutaj stare poglądy znalazłyswoich rycerzy, którzy uważają nowsze zjawiska za surowe, brutalneciosy i za ogólny upadek sztuki wojennej, żywiąc wiarę, że właśnie tarównoważna, bezskuteczna, pusta gra w wojnę winna być celemwyszkolenia.Podstawą tego jest taki brak logiki i filozofii, że można gotylko nazwać beznadziejnym pomieszaniem pojęć.Z kolei przeciwnypogląd, że nigdy już nic podobnego się nie zdarzy, jest bardzonieprzemyślany.Z nowszych zjawisk w dziedzinie sztuki wojennej najmniej przypisaćmożna nowym wynalazkom i nowym kierunkom ideowym, najwięcej zaśnowym stosunkom i warunkom społecznym.Jednak w nich nie należy brać jako normy właśnie kryzysu procesu niszczenia i dlatego wielkaczęść dawnych warunków wojennych znowu wystąpi na widownię.Niemiejsce tu wchodzić dalej w te rzeczy; wystarczy, jeśli przez napomknię-cie o stosunku tej równoważnej gry sił do całego prowadzenia wojny, ojej znaczeniu i o jej wewnętrznym związku z pozostałymi przedmiotami wskażemy, że jest ona zawsze wynikiem obustronnych krępującychwarunków i bardzo umiarkowanego żywiołu wojny.Może w tej grze jedenz wodzów okazać się zręczniejszy od drugiego i stąd, jeżeli mu dorastasiłami, uzyskać nad nim pewne sukcesy albo, jeśli jest słabszy, utrzymy-wać się w równowadze, górując nad nim talentem.Byłoby sprzeczne znaturą rzeczy szukać w tym największego honoru i wielkości wodza.Przeciwnie, taka kampania jest zawsze znakiem nieomylnym, że albożaden z obu wodzów nie posiada większego talentu wojskowego, alboże utalentowanego wodza powstrzymują warunki od ważenia się nawielkie rozstrzygnięcie, Gdzie jednak taki wypadek zachodzi, tam nie manigdy najwyższej chwały wojennej.Mówiliśmy tu o ogólnym charakterze manewrowania strategicznego.Teraz musimy jeszcze wspomnieć o szczególnym wpływie, jaki ma onona prowadzenie wojny, a mianowicie, że sprowadza siły bojowe stale zgłównych szlaków i miejscowości w odległe, a przynajmniej pozbawioneznaczenia.Gdzie działają małe, chwilowo powstające i znowuż znikająceinteresy, tam wielkie zarysy topografii kraju mają mniejszy wpływ naprowadzenie wojny.Widzimy więc, że siły bojowe często przesuwają sięw takie punkty, gdzie dla wielkich prostych potrzeb wojny nigdy by nienależało ich szukać, i że wskutek tego zmiana i zmienność szczegółówcałości wojennej jest tu jeszcze o wiele większa niż w wojnach o wielkichrozstrzygnięciach.Spójrzmy tylko, jak w ostatnich pięciu kampaniachwojny siedmioletniej, pomimo warunków zawsze tych samych, każdakampania kształtuje się inaczej, i gdy się zbada bliżej, żadne poczynanienie występuje dwukrotnie, a przecież w tych kampaniach jeszcze o wielesilniejszy jest czynnik ofensywny po stronie wojsk sprzymierzonych niż wwiększości innych wojen poprzednich.W rozdziale tym, traktującym o obronie teatru wojennego, gdy się nieprzewiduje wielkiego rozstrzygnięcia, wskazaliśmy tylko dążności cechu-jące działania, jak też związek ich, stosunek i charakter; poszczególnezaś zawarte w nich działania poznaliśmy bliżej już wcześniej.Powstajeteraz pytanie, czy dla tych różnorakich dążności nie da się wysnućzasad, reguł i metod ogarniających całość.Odpowiadamy na to, że jeślitrzymać się historii, to jakieś stale powracające formy nie wskazują nacoś podobnego; a jednak dla całości o tak różnolitej, zmiennej naturzenie da się bodaj wyprowadzić jakiegoś teoretycznego prawa innego niżopartego na doświadczeniu.Wojna o wielkich rozstrzygnięciach jest nietylko o wiele prostsza, ale i o wiele naturalniej s za, wolniejsza odsprzeczności wewnętrznych, obiektywniej s za, bardziej związana prawem wewnętrznej konieczności.Toteż rozum może jej przepisaćformy i prawa, w wojnie bez rozstrzygnięcia jednak wydaje się to nam owiele trudniejsze.Nawet obie zasady powstałej dopiero w naszychczasach teorii prowadzenia wojny na wielką skalę szerokość bazy uBulowa i uszykowanie się na linii wewnętrznej u Jominiego nie okazałysię w praktyce bynajmniej ani istotne, ani skuteczne w zastosowaniu doobrony teatru wojennego.Jako zwykle formy powinny one właśnie tutajbyć najskuteczniejsze, gdyż formy zawsze stają się bardziej skuteczne,zawsze muszą uzyskiwać przewagę nad innymi czynnikami danegowyniku, im bardziej działanie rozszerza się w czasie i przestrzeni.Niemniej jednak widzimy, że stanowią one tylko poszczególne stronydanego przedmiotu, zwłaszcza zaś bynajmniej nie są korzyściamiistotnymi.Jasne jest, że swoistość środków i warunków musiałaby jużmieć wielki wpływ, przenikający wszelkie zasady ogólne.Czyni dlaDauna było rozciągnięcie i ostrożny wybór uszykowania, tym dla królabyły jego siły główne, zawsze trzymane zwarcie, dobierające się zawszeprzeciwnikowi wprost do skóry, stale gotowe do szybkiego działania.Jedno i drugie wypływało nie tylko z natury ich wojsk, ale i z ichwarunków; natarcie jest dla monarchy o wiele łatwiejsze niż dla każdegowodza odpowiedzialnego przed wyższą władzą
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
