[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ażeby utrzymać przy państwie Azję i Egipt, postąpił stanowczo, tj.przechylił się zupełnie na stronę herezji.Porzucił przeto katolicyzm.Nowy papież, Gelazjusz (492-496) odezwał się ostro: Niechaj cesarz nie rości sobieniczego wbrew porządkowi, ustalonemu przez Boga.Niechaj nie przypisuje sobie prawanieswojego urzędu, powierzonego innym".Według niego władza świecka jest zobowiązana wsprawach duchowych do posłuszeństwa biskupom, a zwłaszcza biskupowi rzymskiemu.Ogłoszenie henotikonu porównuje Gelazjusz do zuchwałego czynu Ozjasza, któryprzywłaszczył sobie funkcje kapłana.Gdyby się powtórzyła bezprawna ingerencjazwierzchności świeckiej w dziedzinę Kościoła, nakazuje papież biskupom bronić prawKościoła i przytacza w ułożonym przez siebie memoriale przykłady odważnego wystąpieniaprzedstawiciela władzy duchowej wobec władców świeckich (między innymi powołuje się nawypadek z cesarzem Teodozjuszem).Ale papież wymaga jeszcze więcej od państwa niżposłuszeństwa w sprawach wiary; domaga się mianowicie pomocy państwowej przyzwalczaniu herezyj480).Postawiono jasno kwestię najwyższej supremacji duchowej, podczas gdy Bizancjumprzyznało wartość najwyższą państwu.Na Wschodzie państwo stanowiło cel, podczas gdy naZachodzie poczynało być środkiem do celu.Wymagania zaś różnowierstwa zwiększały się zbiegiem lat.Nestorianie posunęli się najdalej: zarzucali kult obrazów.Prześladowani szukalizrazu schronienia w Persji, lecz od synodu w Seleulku w roku 498 jasno wysunęli tę sprawęna pierwszy plan.Mimo największej ustępliwości Anastazego, walki wyznaniowe nieustawały a ciągłe strącanie patriarchów wytwarzało zamęt beznadziejny.W zamęcie tym marnowały się zdol-475) D M 35; Zk 33; D B 8.476) Gr 76, 77.477) Zk 35; St 228.478) Df 21, 22.479) DM 38.480) Gr 79, 81, 82, 85. 150ności Anastazego; nie można bowiem odmówić mu ani zdatności na panującego, anidobrej woli.Znać rozum w rządzie państwa, skoro zwrócono uwagę na głos długoletniegoprefekta diecezji Wschodu, Syryjczyka, Marinusa, który wystąpił z projektami zniesienia.niektórych podatków.Stosunek pomiędzy stanem produkcji a stanem skarbu publicznego jestprosty, a zatem skarb musi zubożeć przy podatkach utrudniających produkcję.WidocznieMarinus dostrzegł ten związek.W roku 498 zniesiono dokuczliwy specjalny podatek odrzemiosł i drobnego handlu.Nastąpił istny wybuch radości.Wyszedł też nakaz, żeby podatkibyły płacone w gotówce.Największym atoli dobrodziejstwem dla społeczeństwa byłozwolnienie kuriałów od obowiązków poborcowych.Od tego mieli być osobni urzędnicypodatkowi: vindices.Wobec tych reform zadziwia fakt, że właścicieli ziemskich zrobionoodpowiedzialnymi za odłogi i wprowadzono osobny podatek od ziem nieuprawionych481). Odkrycie Marinusa poszło jednak na marne.Niemal corocznie znajdował się skarbwobec potrzeb gwałtownych, a tak naglących, iż chwilowo nie było innej rady, jak brać, skądsię da, byle zaraz, bez względu na jutro.Ta niemożebność zaprowadzenia reform skarbowychświadczy najwyrazniej o niemożliwości utrzymania cesarstwa uniwersalnego, a choćby tylkowschodniego.Drobnostką już były krwawe zaburzenia w stolicy (491-493 i 498).PułkiIzaurów trzeba było przenosić do Tracji.Całą serią walą się uderzenia Bułgarów w latach493-499.Na dobitkę król perski zerwał pokój stuletni (o 20 lat przedwcześnie) i w r.502podjął ofensywę.Bizancjum zdołało wystawić zaledwie 15.000 żołnierza; jakżeż tedy możnabyło wojny nie przegrać? Dodajmy, że równocześnie nowy najazd bułgarski spustoszyłMacedonię i Trację482).Perska wojna miała się wlec przez lat trzydzieści.Cesarstwu bizantyńskiemu sił ubywało, państwo kurczyło się, a jednak było uważaneza potęgę i taka opinia szerzyła się najbardziej na Zachodzie.Nowi królowie zachodni pełnisą jakiejś zabobonnej czci dla Bizancjum.Działa widocznie aliquid singulare", jak sięwyrażono współcześnie.Imponuje im Konstantynopol i według stolicy sądzą o całympaństwie, zwłaszcza, że jakkolwiek wrogowie podsuwali się pod samą stolicę, nigdy jednaknawet do oblężenia nie przystępowali.Istotnie Konstantynopol był największą inajmocniejszą twierdzą ówczesnego świata.Cudzoziemcy zaś z reguły nie znali państwabizantyńskiego, znali tylko sam Konstantynopol.Ten Nowy Rzym założony jako miasto łacińskie, począł się wnet wypełniaćludnością grecką ze swego otoczenia geograficznego trzeba więc było robić grece corazwięcej ustępstw na niekorzyść łaciny483)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
