Paweł Jasienica Słowiański rodowód

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W pierwszym okresie epoki żelaza (700-400 przed Chrystusem) podbił je lud, który grzebałswoich zmarłych w dziwnych urnach ozdobionych wizerunkiem twarzy ludzkiej oraz wobszernych jakby komorach, wykładanych kamieniem.Zdobywcy mieli cenny zwyczajwyobrażania na ściankach owych urn scen z życia nieboszczyka - łowów odbywanych konno,wozów z dwukonnym zaprzęgiem.W tym wszystkim mogła się przejawiać stara tradycjaznad Morza Zródziemnego.Na samym początku tej relacji wspominałem, w ślad zauczonymi, że na ziemie te w III tysiącleciu przed Chrystusem dotarł lud ceramikiwstęgowej , którego pierwotne siedziby leżały daleko na południu.Po nim to pozostały nampamiątki w postaci nazw Tczewa, Rozewia i Wierzycy.Nie jest to jedyna teoria wyjaśniająca etruskie nazwy na polskim Pomorzu.ProfesorKazimierz Tymieniecki twierdzi, że mogli je nadać sami Etruskowie, przybywający morzemdla handlu.Z tego samego zródła mogą się wywodzić i urny twarzowe , i wyobrażone nanich dwukonne zaprzęgi.Lud kultury grobów skrzynkowych i urn twarzowych podbił i na czas pewienzjednoczył ziemie polskie.Wyruszył z Pomorza.Ale jego etniczne pochodzenie stało się193przedmiotem zażartego sporu z pewną kategorią uczonych niemieckich, którzy dopatrywalisię w nim germańskich plemion Bastarnów, Burgundów i Wandalów.Ani w Skandynawii, ani w Danii żadnego odpowiednika kultury urn twarzowych nie ma.Bastarnowie, którzy prawdopodobnie byli ludem celtyckim, a nie germańskim, nigdy w ogólePomorza nie oglądali, a Burgundowie i Wandale zjawili się tam, owszem, ale dopiero w Istuleciu przed Chrystusem, a nie w epoce żelaza.Kultura urn twarzowych , która rychło rozpłynęła się w morzu innych plemionprapolskich (o czym pisałem w rozdziale poświęconym Tyńcowi), była tworem kaszubskiegoodłamu ludności łużyckiej.Jego ekspansję i podboje próbowano wyjaśniać zdobywczymitendencjami psychiki germańskiej.Były czasy i okoliczności, w których taka teza stanowiłakomplement.Nauka rzetelna tłumaczy zjawisko owej ekspansji nie odwołując się domistycznych cech ducha plemiennego.Doktor Władysław Kowalenko powiada na przykład wstudium Najdawniejsze związki Prasłowian i Słowian z Bałtykiem: W żadnym okresie pradziejów ziem polskich i pomorskich ludność łużycka, a szczególniekobiety nie wykazywały tyle upodobania do ozdób co wówczas.Również mężczyzni używaliwielu przyborów toaletowych.Na Pomorzu wówczas były w powszechnym użyciu paciorkibursztynowe oraz paciorki ze szkliwa (barwy pomarańczowej z białymi i niebieskimioczkami) sprowadzane z Egiptu, a znad Morza Czerwonego muszelki ozdobne (kauri).Zamiłowanie do elegancji, obecność na Pomorzu luksusowych paciorków egipskich orazmuszelek kauri - posiada ścisły związek ze zjawiskiem ekspansji politycznej Pomorzan wlatach 700-400 przed Chrystusem.Dowodzi bowiem bardzo znacznej zamożności starszyznyplemiennej, ciągnącej zyski z handlu morskiego.Dodajmy wysoko rozwiniętą metalurgię, aotrzymamy obraz ludu, który wcześniej od reszty łużyckich pobratymców musiał doznaćpodziału społecznego ludności, a w ślad za tym rozwinąć organizację polityczny.Najazdy Pomorzan skłoniły ludność pozostałego obszaru łużyckiego do zabezpieczaniasię grodami.Może pod grozbą tej inwazji opustoszał Biskupin? A może i tajemniczyNeurowie z Wielkopolski wtedy także wyemigrowali ze swych pierwotnych siedzib aż nadDniestr, pokrywając sromotę rejterady pogłoskami o nadmiernie rozplenionych wężachJeśliby tak było, niezamierzonym skutkiem najazdów Prakaszubów byłby zapis w dzieleHerodota, najstarsza w kronikarstwie wzmianka o Słowianach w ogóle.Zdobycze plemion pomorskich nie stworzyły długotrwałej organizacji politycznej naziemiach łużyckich , które zaczęty wchodzić w fazę pewnej dekadencji.Dla Pomorza194Zachodniego kończy się ona w II stuleciu przed naszą erą.Udoskonalona produkcja żelaza iprzemysł hutniczy pozwalają Słowianom znowu stanąć na nogi.Linia środkowej Odry, wraz zujściem Warty i Noteci, jak również dolny bieg Nysy zostają odzyskane.Na samym brzegumorskim Słowianie znowu przekraczają Regę i sięgają aż po Zwinoujście.Co prawda, są tujeszcze j Germanowie, ale trudno rozstrzygnąć, czy - zmienioną losu koleją - nie jako ludnośćzależna.Doktor Kowalenko jest autorem ciekawej hipotezy.Położenie Słowian nad Bałtykiemmogła ułatwić przypadająca na te czasy słynna wyprawa Cymbrów i Teutonów w granicepaństwa rzymskiego, która odciągnęła napór germański w inne strony, na południe.U schyłku ostatniego tysiąclecia przed Chrystusem granica świata słowiańskiego igermańskiego biegła dokładnie wzdłuż Odry i Nysy.Na zachód od tych rzek brak śladówpobytu Prasłowian.Mieszkali oni zwartą masą po stronie wschodniej.W 58 roku przed Chrystusem zdarzył się wypadek zanotowany przez Korneliusza Neposa.Rzymski prokonsul Galii, Metellus Ceter, otrzymał w darze od króla Batawów rozbitkówmorskich, kupców, którzy zapędzili się aż na wybrzeże Atlantyku, gdzie statek ich strzaskałaburza.Analiza tej wiadomości prowadzi uczonych do wniosku, że żeglarze ci, nazwani przezNeposa Indami, byli w rzeczywistości Wenedami, czyli Słowianami z naszego Pomorza.Botak nazywali Słowian pisarze starożytni.Zatoka Gdańska nosiła u nich miano Wenedzkiej.Nazwa przechowała się długo.Używali jej w stosunku do Słowian Niemcy, a Finowie dodzisiejszego dnia mówią na Rosjan: Ven�j�.W samych początkach naszej ery przy ujściu Wisty miało się rzekomo pojawić germańskieplemię Gotów, a w pięćdziesiąt lat pózniej drugie jeszcze; Gepidów.Użyłem słowa rzekomo , bo profesor Tymieniecki w ogóle kwestionuje obecność Gotów i Gepidów nadWisłą, obstając przy swym twierdzeniu wbrew zdaniu wszystkich innych historykówpolskich.Dotychczas uchodziło za pewnik, że wspomniane plemiona germańskie stopniowoodpłynęły na południowy wschód, ku Morzu Czarnemu, gdzie przebywały na pewno [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz